Tradycyjny sernik polski - przepis z dziedzictwem

Sernik - królewskie dziedzictwo polskiej cukierniczej tradycji

Polski sernik to jeden z najbardziej rozpoznawalnych i cenionych deserów w naszej kulinarnej tradycji. Jego historia na ziemiach polskich sięga XVI wieku, kiedy to na dworach szlacheckich i królewskich serwowano pierwsze wersje tego wypieku. Ciasto na bazie twarogu znane było już w starożytnym Rzymie, jednak to w Polsce sernik osiągnął szczyt swojej doskonałości.

Każda polska rodzina ma swoją własną recepturę sernika, przekazywaną z pokolenia na pokolenie. Niektórzy preferują sernik lekki i puszysty, inni gęsty i kremowy, jedni z rodzynkami, inni z bakaliami lub polewą czekoladową. Jednak podstawą tradycyjnego polskiego sernika zawsze jest wysokiej jakości twaróg, który nadaje mu niepowtarzalny, śmietankowy smak.

"Nie ma dwóch identycznych serników w Polsce - każdy dom, każda rodzina wnosi do przepisu swoją własną historię i sekretny składnik, który czyni go wyjątkowym." - stare polskie powiedzenie cukiernicze

Składniki

Na spód:

• 300 g kruchych ciasteczek maślanych lub herbatników
• 100 g masła, roztopionego
• 2 łyżki cukru (opcjonalnie, jeśli lubisz słodszy spód)

Na masę serową:

• 1 kg twarogu sernikowego (trzykrotnie zmielonego)
• 250 g masła, miękkiego
• 200 g cukru
• 1 łyżka cukru wanilinowego
• 5 jajek (w temperaturze pokojowej)
• 3 żółtka (w temperaturze pokojowej)
• 100 ml śmietanki kremówki 36%
• 3 łyżki mąki ziemniaczanej
• 2 łyżki soku z cytryny
• Skórka otarta z 1 cytryny
• Szczypta soli

Opcjonalnie:

• 100 g rodzynek (namoczonych w rumie)
• 100 g kandyzowanej skórki pomarańczowej

Na polewę (opcjonalnie):

• 200 g śmietany kwaśnej 18%
• 2 łyżki cukru pudru
• 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego

Przygotowanie

Przygotowanie spodu:

1. Przygotuj formę: Wyłóż spód tortownicy o średnicy 24-26 cm papierem do pieczenia, a boki natłuść masłem. Rozgrzej piekarnik do 175°C (z termoobiegiem) lub 190°C (bez termoobiegu).
2. Rozdrobnij ciasteczka: W malakserze lub używając wałka do ciasta zmiksuj ciasteczka na drobne okruchy. Powinny mieć konsystencję grubych bułki tartej.
3. Połącz z masłem: Przełóż okruszki do miski, dodaj roztopione masło i opcjonalnie cukier. Dokładnie wymieszaj, aż masa będzie wilgotna i zwarta.
4. Uformuj spód: Przełóż masę do przygotowanej tortownicy i równomiernie rozłóż na dnie, dociskając łyżką lub dnem szklanki, aby utworzyć zwarty spód.
5. Podpiecz spód: Wstaw do nagrzanego piekarnika na 10 minut, aż spód lekko się zarumieni. Następnie wyjmij i odstaw do lekkiego ostygnięcia.

Przygotowanie masy serowej:

1. Przygotuj ser: Jeśli nie masz gotowego twarogu sernikowego, przepuść zwykły twaróg przez maszynkę do mielenia z drobnymi oczkami 3 razy lub dokładnie zmiksuj go w blenderze, aż będzie gładki.
2. Utrzyj masło z cukrem: W dużej misce, za pomocą miksera, utrzyj miękkie masło z cukrem i cukrem wanilinowym na jasną, puszystą masę (około 3-4 minuty).
3. Dodaj jajka: Kontynuując miksowanie, dodawaj po jednym jajku, a następnie żółtka, miksując dobrze po każdym dodaniu. Masa powinna być jednolita i puszysta.
4. Dodaj ser: Dodaj przygotowany twaróg, po 2-3 łyżki na raz, za każdym razem dobrze miksując. Pamiętaj, aby nie miksować zbyt długo - tylko do połączenia składników.
5. Dodaj pozostałe składniki: Wmiksuj śmietankę kremówkę, mąkę ziemniaczaną, sok z cytryny i skórkę cytrynową. Na końcu dodaj szczyptę soli.
6. Opcjonalnie dodaj bakalie: Jeśli używasz rodzynek i kandyzowanej skórki, delikatnie wmieszaj je szpatułką do masy.

Pieczenie i wykończenie:

1. Przełóż masę do formy: Wylej przygotowaną masę serową na podpieczony spód. Delikatnie wyrównaj wierzch.
2. Piekarnik z kąpielą wodną (opcjonalnie): Dla uzyskania najbardziej kremowej konsystencji, możesz piec sernik w kąpieli wodnej. W tym celu owiń spód tortownicy folią aluminiową (aby nie przedostała się woda), a następnie umieść formę w większym naczyniu żaroodpornym. Wlej gorącą wodę do zewnętrznego naczynia tak, aby sięgała mniej więcej do połowy wysokości tortownicy.
3. Piecz sernik: Piecz w nagrzanym piekarniku przez około 60-70 minut. Sernik powinien być ściśnięty na brzegach i lekko drżący w środku - nie przejmuj się, jeśli środek wydaje się zbyt miękki, zastygnie podczas studzenia.
4. Studzenie: Po upieczeniu, wyłącz piekarnik, uchyl drzwiczki i pozostaw sernik w piekarniku na kolejne 30 minut. Następnie wyjmij go i pozostaw do całkowitego ostygnięcia w temperaturze pokojowej.
5. Schłodzenie: Gdy sernik całkowicie ostygnie, przykryj go i wstaw do lodówki na co najmniej 6 godzin, a najlepiej na całą noc.
6. Opcjonalnie przygotuj polewę: Wymieszaj śmietanę z cukrem pudrem i ekstraktem waniliowym. Rozsmaruj na wierzchu schłodzonego sernika i wstaw ponownie do lodówki na 1-2 godziny.

Warianty i dodatki

Polski sernik ma wiele regionalnych i rodzinnych wariantów. Oto kilka popularnych modyfikacji:

• Sernik krakowski: Z dodatkiem rodzynek i kandyzowanej skórki pomarańczowej, często z polewą czekoladową.
• Sernik wiedeński: Z oddzielnie pieczoną kruchą kratką na wierzchu.
• Sernik z rosą: Z pianą z białek na wierzchu, która podczas pieczenia tworzy charakterystyczną "rosę".
• Sernik z brzoskwiniami: Z dodatkiem kawałków brzoskwiń lub moreli.
• Sernik z polewą: Wykończony polewą czekoladową, karmelową lub owocową.

Jak podawać i przechowywać

Sernik najlepiej smakuje schłodzony, podawany ze świeżymi owocami, sosem owocowym lub kleksem bitej śmietany. Możesz go udekorować świeżymi owocami, listkami mięty lub posypać cukrem pudrem.

Przechowuj sernik w lodówce, przykryty folią spożywczą lub w szczelnym pojemniku. Najlepiej spożyć go w ciągu 3-4 dni, choć często nie wytrzymuje tak długo, bo znika znacznie szybciej!

Możesz również zamrozić porcje sernika - wystarczy zawinąć je szczelnie w folię, a następnie w folię aluminiową. W zamrażarce sernik zachowa świeżość do 2 miesięcy. Rozmrażaj w lodówce przez noc.